Türkiye’nin yerli savaş uçağı programının ilk uçağı olan TF-X, yıl sonu ilk uçuşunu gerçekleştirmek üzere hangarda bulunuyor. Ancak analistlere göre, ülkenin cumhurbaşkanı program için ortaklar ararken bile mali sorunlar programın başarısının önünde durabilir…
Türkiye ekonomisi yüksek enflasyon yaşıyor ve ülkenin dış borcu Mart ayında yaklaşık 476 milyar dolara ulaştı. Uluslararası sigorta şirketi Allianz Trade, önümüzdeki 12 ay içinde ödenmesi gereken toplam dış borç stokunun yaklaşık 250 milyar dolara yükseldiğini bildirdi.
Savunma analisti Özgür Eksi, “TF-X programı kaçınılmaz olarak ülkenin ekonomik durumuna bağlı olarak mali zorluklarla karşı karşıya kalacak.” dedi.
Ancak Türkiye, programa ilişkin mali yükünü hafifletebilecek yabancı ortaklar arıyor.
Türkiye Savunma Bakanı Yaşar Güler, 14 Ağustos’ta Pakistan’ın beşinci nesil savaş uçağının geliştirilmesine katılmak üzere bir anlaşma imzalamak üzere olduğunu söyledi.
Pakistan’ın Türk programına katılması halinde bu, Pakistan Havacılık Kompleksi ve Chengdu Aircraft Corp. tarafından inşa edilen JF-17 konusunda Çin ile yapılan anlaşmanın ardından ikinci uluslararası savaş uçağı ortaklığı olacak.
Azerbaycan’a gelince, oradaki hükümet, TF-X programına katılımın araştırılması için Türkiye ile bir protokol imzaladı.
Protokolle, Türk Hava Kuvvetleri için geliştirilmekte olan 5’inci nesil milli savaş uçağı Kaan’ın geliştirme faaliyetleri de dahil olmak üzere, Azerbaycan ile ortak üretim konularında işbirliğinin çalışma usul ve esaslarının belirlenmesi amaçlanıyor.
SSB, Defense News’in TF-X ve özellikle Pakistan’ın programa ilişkin mevcut durumu hakkındaki sorularına yanıt vermedi.
Pakistan Hava Kuvvetleri durum hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
Eksi, “Yabancı ortak almak, evinizin bir kısmını devren kiraya vermek gibidir: Masrafları paylaşırsınız ancak anlaşmazlıklar kaçınılmaz hale gelir ve sorun giderme işlemi normalden çok daha uzun sürer, Hidrokarbon zengini Azerbaycan’ın parası var. Pakistan teknik bilgiyi aktarmıyor ama aktarabilir. Savaşta kendini kanıtladığında Kaan, Batı yapımı savaş uçaklarına erişimi olmayan ülkeler için bir seçenek olabilir.” dedi.
Savunma analisti Eugene Kogan, Azerbaycan’ın TF-X “Kaan” İçin masaya para getirmeye hazır göründüğünü söyledi.
- Pakistan’ın masaya tam olarak ne getirebileceğini merak ediliyor. Para değil açıkçası. Teknolojik bilgi birikimi mi? Cevaplardan çok sorular var.
Hükümet, planlanan uçağı Cumhuriyetin yüzüncü yılı olan bu yıl uçurmak istiyor. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, TF-X’in 27 Aralık 2023’te uçacağını söyledi.
Program kapsamında TAI, 2028 yılında Hava Kuvvetlerine 20 adet TF-X Block 10 uçağı teslim edecek.
Şirket, mart ayında birim başına fiyatın 100 milyon dolar olacağını açıklamıştı ancak mayıs ayında bunun “Biraz daha yüksek” olabileceğini kaydetti.
TAI, 2029 yılına kadar ayda iki adet TF-X savaş uçağı üretmeyi ve yıllık 2,4 milyar dolar gelir elde etmeyi planlıyor…